علت زخم :
یکی از اصول ارزیابی زخم بررسی و مشخص شدن علت ایجاد زخم است و برنامه درمانی بر اساس علت زخم در جهت ترمیم تنظیم خواهد شد. بررسی علت زخم بر اساس محل –عمق و نقشه زخم – تاریخچه بیمار و زمان ایجاد زخم می‌باشد.
نکته اساسی در بررسی زخم‌های اندامهای انتهایی شامل الگوی درد –محل –ظاهر بستر زخم و اطراف زخم می‌باشد.
عوامل مربوط به علت شناسی زخم
زخم فشاری :
- 1- عوامل بیماریزا: بیماریهایی که موجب محدودیت حرکتی می‌شوند و بافت نرم تحت فشار قرار می‌گیرد یا فشار بوسیله تجهیزات پزشکی به پوست وارد می‌شود.
2- محلهای خطر : ساکروم –کوکسی –باتکس –برآمدگی استخوانی –تروکانتر –پاشنه –محلهای شایع : ساکروم وپاشنه و محل زیر تجهیزات پزشکی.
3- انواع تظاهرات کلینیکی :، آسیب ایسکمیک بصورت منطقه بنفش رنگ تا زخم تمام ضخامت نیز پیشرفت می‌کند و یا تغییر رنگ پوست با فشار انگشت یا عدم تغییر رنگ در اثر فشار و وجود قرمزی در پوست
- شکل زخم گرد یا نامنظم
- وجود تونل –اندرماین –سینوس
- پیشرفت زخم تا هیپودرم یا عضلات واستخوان وتاندون
- اطراف زخم بستگی به نوع ورنگ پوست قرمز یا سفت شدن و گرمی و یا ماتلینگ پوست را دارد.
درماتیت‌های وابسته به بی‌اختیاری
1- عوامل بیماریزا: آسیب پوست در اثر خیس خوردگی پوست و خراش و حساسیت پوستی و عوامل پاتوژن
2- محل ها: باتکس –کوکسی –پرینه –اطراف مقعد، کشاله ران
3، انواع تظاهرات کلینیکی :
، ضایعات پخش و منتشر و قرمزی برگشت پذیر و بلانچبل
، ضایعه پتشی یا سطحی می‌باشد
، به قارچ نیز آلوده می‌شود و ضایعات بصورت راش‌های ماکولار و پلاک مانند و ضایعات دایره‌وار
درماتیت التهابی و تماسی
خیس خوردگی چین‌های پوستی وخراشیدگی مکانیکی
1- محل‌ها: مثل زیرپستان –زیر بغل –شکاف‌های پوستی
2- انواع تظاهرات کلینیکی: خطوط پوستی در چین‌های پوستی ایجاد می‌شود
3- ضایعات سطحی پوستی
زخم های وریدی :
در این زخم‌ها برگشت وریدی دچار مشکل شده وموجب فشار به بافت اطراف می‌شود وسبب ایجادزخم می‌شود.
محل: اندامهایی انتهایی و قسمت میانی و بالای ساق پا و یا کنار قوزک پا و محلهای راه رفتن وجود دارد.
تظاهر بالینی :
1- زخم سطحی و قرمز و یا ممکن است ظاهر زخم ترکیبی از بافت قرمز و لایه نازک زرد رنگ و یا بیوفیلم باشد
2- زخم با ضخامت نسبی وترشحات زیاد
3- اگر زخم شریانی نباشد پاگرم و با نبض خوب ABI>0/8
4- پوست اطراف : هموسیدرین –ادم –درماتیت بصورت قرمزی یا التهاب یا کراست یا پوسته پوسته یا فلس مانند است.
5- شدت درد با الویت کردن پا کمتر می‌شود
زخم های شریانی
در اندامهای تحتانی اتفاق می‌افتد و با ایسکمی بافت همراه است و نتیجه آن نکروز اندام یا عدم ترمیم زخم است.
محل: نوک انگشت پا روی پا وزخم انتهای پا که ترمیم نمی‌شود.
تظاهر بالینی : زخم تمام ضخامت با لبه‌های منظم – رنگ پریده یا نکروتیک –معمولا با اگزودای کم –درد با فعالیت والویت کردن بدتر می‌شود و با استراحت وآویزان کردن بهتر می‌شود.
زخم نوروپاتی یا پای دیابتی:
در اثر آسیب به‌انتهای اعصاب حس مختل می‌شود و پا تغییر شکل می‌دهد و بسیار خشک می‌شود.
محل : کف پا و محلهای تماس با کفش
تظاهرات بالینی : زخم تمام ضخامت وممکن است همراه تونل یا آندرماین باشد –بستر زخم گرانوله یا همراه بافت نکروز است –عموما همراه کالوس – بدون درد وهنگام شب ممکن است دردناک شود.
پوسته پوسته شدن
پوست شکننده ولایه اپیدرم ودرم جدا می‌شوند.
محل: ساعد وبازو یا اندام انتهایی ساق پا ویا در محلهای دیگر ظاهر می‌شود.
ظاهر زخم: سطحی وبین اپیدرم ودرم می‌باشد –مانند فلپ پوستی با ضخامت نسبی که برداشته شده –پوست اطراف خونریزی دهنده وشکننده می‌باشد.