کفش آفلود کامل پا چیست
کفش آفلود پا Total contact casting : TCC یک نوع کفش یا پوشش دهنده پا با شکل بسیار خاص است که برای کاهش فشار وارد شده به کف پا (off-loading) در بیماران مبتلا به زخم پای دیابتی (DFU) طراحی شده است.همچنین استفاده از این کفش ها احتمال پیچ خوردگی و وارد آمدن آسیب به مچ پا را به طور چشم گیری کاهش میدهد.
ثابت شده است که کاهش فشار بر روی زخم یکی از موثرین ترین روش ها برای افزایش سرعت درمان زخم های دیابتی در ناحیه پا است.
در هنگام استفاده از کفش آفلود ، تمامی قسمت های پا از جمله انگشتان ، مچ و پاشنه پا به طور کامل پوشانده میشوند و فشار های وارده به این نقاط به طور یکسان در تمام سطح پا پراکنده میشود. در نتیجه کاهش فشار وارد شده به یک قسمت خاص، اولا از ایجاد زخم و آسیب دیدگی در یک ناحیه جلوگیری میشود. ثانیا اگر زخمی در وجود دارد، به سرعت بهبود کند و بیمار به زندگی عادی خود بازگردد.
کاهش فشار یک روش درمانی مهم برای درمان زخم های دیابتی پا DFU است ، مخصوصا زخم هایی که منجر به آسیب دیدگی اعصاب محیطی پا peripheral neuropathy شده باشند.
تکینک ها و روش های استفاده شده برای کاهش فشار بر روی زخم
اولا باید توجه داشت که کاهش فشار بر روی کف پا کار ساده ای نیست. بسیاری از بیماران نیازمند تحرک و جابجایی برای گذراندن زندگی روزمره خود هستند، به همین دلیل توصیه به استراحت مطلق و عدم تحرک اصلا منطقی و امکان پذیر نیست و حتی ممکن است این بی تحرکی خود عامل ایجاد نوع دیگری از زخم، به نام زخم فشاری یا همان زخم بستر باشد.
به همین دلیل طیف گسترده ای از پیشنهادات ها مانند استفاده از ویلچر، عصای زیربغل و… برای بیماران وجود دارد که هر کدام تا حدی باعث ایجاد محدودیت در زندگی روزمره بیمارن میشود اما کفش های آفلود پا به دلیل اینکه کمترین تاثیر را در زندگی بیماران میگذارند، به انتخاب اول پزشکان و بیماران برای درمان زخم های دیابتی تبدیل شده اند.
به طور کلی کفش های آفلود به ۲ گروه کلی تقسیم بندی میشوند:
- کفش هایی که توسط بیمار قابل تنظیم و جابجایی بوده و بیمار میتواند به دلخواه خود از آن استفاده بکند یا نه
- کفش هایی که متحرک نبوده و توسط پزشک یا یک فرد متخصص بر روی پا فیکس شده اند و بیمار نمیتواند به تنهایی آنها را در بیارورد
شواهد بسیار اندکی وجود دارد که نوع ثابت کفش های آفلود ثابت، تاثیر بیشتری در درمان زخم پای دیابتی دارد اما به دلیل اینکه این نوع کفش مشکلات بیشتری برای بیمار ایجاد میکند، استفاده از آن خیلی رایج نیست و معمولا همان کفش آفلود متحرک استفاده میشود.
فشار یک مسئله بسیار حیاتی در بیماران مبتلا به دیابت و حتی افراد دارای اضافه وزن است. زیرا در هر قدم فشاری معادل ۲ تا ۲.۵ برابر وزن بدن به کف پا وارد میشود، به همین دلیل اولا کاهش سرعت و شدت قدم برداشتن و همچنین استفاده از کفش های مخصوص ضروری است.
ثابت شده است فیکس کردن مچ پا باعث کاهش فشار وارده به قسمت جلوی پا در هنگام قدم برداشتن میشود.بجز کفش آفلود ممکن است بعضی مچ بند ها هم موجب کاهش فشار شود اما کفش های آفلود به دلیل طراحی خاص و استفاده از مواد ویژه، انتخاب مناسب تری برای بیماران دیابتی است.
طبعا استفاده از کفش آفلود مقداری محدودیت برای بیماران ایجاد میکند اما این محدودیت ها برای دستیابی به نتیجه مطلوب یعنی پیشگیری یا درمان زخم پای دیابتی، ضروری است. مثلا در هنگام پوشیدن کفش آفلود، طول قدم کم میشود و در نتیجه فشار وارد شده به پا کمتر میشود.
ثابت شده است استفاده از کفش آفلود فشار سطحی وارد شده به انگشتان پنجم، چهارم و اول به ترتیب ۳۲ درصد ، ۶۳ درصد و ۶۹ درصد کاهش میدهد. به طور کلی فشار وارده به قسمت جلوی کف پا را تا ۶۹ درصد و در قسمت پاشنه ۴۵ درصد کاهش میدهد. البته میتوان با استفاده از روش های خاصی، فشار در قسمت پاشنه را کمتر کرد اما گروهی از متخصصان بر این باورند که این عمل به اندازه کاهش فشار در قسمت جلو موثر نیست.
شواهد کلینیکی استفاده از کفش های آفلود
شواهد کلینیکی بسیاری در مورد کارایی و تاثیر بسیار خوب کفش آفلود پا در درمان یا پیشگیری از زخم پای دیابتی وجود دارد و به دلیل آنکه تقریبا هیچ عارضه جانبی خاصی ندارد، با توجه به شرایط بیمار، استفاده از این روش نسبت به روش های دیگر اولویت دارد.
برای مثال ، Lavery در سال سال ۲۰۱۴ نشان داد که استفاده از کفش کامل آفلود، باعث بسته شدن زخم در ۸۸.۹ درصد بیماران شده است که در مقایسه با روش های دیگر مثل صندل های درمان کننده با ۵۰ درصد و کفش های طبی معمولی با ۴۳ درصد، عدد بسیار بزرگتری است.
همچنین طول درمان با کفش های آفلود به طور میانگین ۵.۴ هفته است که بسیار کمتر از ۸.۹ و ۶.۷ هفته در روش های دیگر است.
البته ممکن است بیمار برای رسیدن به بهترین نتیجه درمانی و تا زمان ترمیم کامل زخم، بین ۶ تا ۸ هفته از کفش آفلود کامل پا استفاده کند و بعد از آن هم احتمالا باید از کفش های مخصوص افراد دیابتی استفاده کند.
روش استفاده از کفش آفلود پا
توجه کنید که به دلیل شرایط مختلف بیماران مانند تفاوت سن، وزن و شدت زخم روش استفاده ممکن است تا حدودی متفاوت باشد و بیماران باید قبل از استفاده حتما با یک فرد متخصص مشورت کنند اما روش کلی به صورت زیر است:
ابتلا پا به صورت کامل تمیز و خشک میشود. سپس در صورت وجود زخم، یک لایه فوم مخصوص بر روی زخم قرار میگیرد و سپس پا بانداژ میشود. در صورت نیاز میتوان از مقدار بیشتری فوم در دیگر نقاط پا استفاده کرد تا فشار کمتری به نقاط حساس تر کف پا وارد شود.
تکنولوژی های جدیدتر مراقبت از پا و آفلودینگ
امروزه تکنولوژی های جدید تری هم برای کاهش فشار وارده به کف پا به بازار عرضه شده است. یکی از آن ها بوت رگولار TCC-EZ است که در درجه اول بسیار گران است و متاسفانه در کشور ما قابل تهیه نیست اما نتایج استفاده از آن بسیار خوب و چشمگیر بوده است.
TrueKast و M-Medical و M-Medical با هدف ایجاد آسایش بیشتر برای بیمار، سهولت بیشتر در هنگام استفاده و کاهش فشار به صورت موثر تر طراحی و ساخته شده اند اما همچنان کفش های آفلود یکی از محبوب ترین و پر فروش ترین نوع از محصولات کاهش فشار است.
عوارض جانبی استفاده از کفش آفلود کامل پا
استفاده از کفش کامل آفلود پا در بیماران مبتلا به بیماری های شریان های سطحی و یا عفونت های کنترل نشده توصیه نمیشود. همچنین قبل از استفاده برای افرادی دارای زخم های با اگزودای شدید ، دارای معلولیت هایی مانند نابینایی و همچنین اضافه وزن با پزشک مشورت شود.
باید توجه داشت که استفاده از کفش های آفلود به معنای عدم ابتلای قطعی به زخم نیست و خود بیمار هم باید مرتبا موارد احتیاطی مانند عدم وارد کردن فشار شدید و طولانی مدت بر روی پا و بررسی های روزمره را رعایت کند.
اگر افراد مجبور به استفاده از کفش های TCC برای پای راست خود هستند، اکیدا لازم است از انجام فعالیت هایی که نیاز به استفاده سریع ، دقیق و طولانی مدت از پا مانند رانندگی و موتور سواری اجتناب کنند. این اعمال علاوه بر افزایش ریسک ابتلا به زخم ، ممکن است به دلیل محدودیت های حرکتی ایجاد شده ناشی از پوشیدن کفش، خطر تصادف را بالا میبرند.
و در نهایت استفاده طولانی مدت از کفش آفلود دیابتی ممکن است موجب ابتلا یا تشدید مشکلات مختلفی مانند بدفرم شدن ناخن پا ، خشکی مفاصل ، آتروفی عضلات پا ، ضعیف شدن خونرسانی به انگشتان پا و همچنین مشکلات پوستی، قارچی و یا باکتریایی شود.
به دلیل اینکه ممکن است در بیماران مختلف استفاده از بعضی مدل های کفش عوارض کمتری ایجاد کند، لازم است افراد دیابتی قبل از خرید کفش آفلود با پزشک یا درمانگر خود مشورت کنند.
منابع: